Janmashtami 2025: आज जन्माष्टमी, घरोघरी कान्होबाचे आगमन

जन्माष्टमीचा उत्साह, बाजारपेठ सजली

भंडारा : श्रीकृष्ण हे भगवान विष्णूचे आठवे अवतार म्हणून मानले जातात. त्यामुळे देशभर कृष्ण जन्माष्टमी साजरी केली जाते. जिल्ह्यातही त्याचा उत्साह असतो. घरोघरी दीड दिवसाच्या कान्होव्याची मूर्ती मांडली जाते. शुक्रवारी (दि.१५) असलेल्या जन्माष्टमीनिमित्त सर्वत्र उत्साहाचे वातावरण असून आजपासूनच बाजारात मूर्ती, पूजेचे साहित्य आणि सजावटीच्या वस्तू खरेदी करण्यासाठी गर्दी झाली होती. गांधी चौक ते मोठा बाजार परिसरात आज दिवसभर खरेदीची लगबग सुरू होती. सोमवारी (दि.१८) शाळांमध्येसुद्धा वेशभूषा, दहिहंडी स्पर्धा आयोजनाची जोरात तयारी केली जात आहे. अष्टमीच्या रात्री कृष्णजन्म आणि दुसऱ्या दिवशी गोपाळकाला साजरा करताना दही हंडी फोडली जाते.

गोकुळाष्टमीच्या दिवशी अनेकजण एक दिवसाचा उपवास ठेवतात. रात्री कृष्ण जन्मानंतर तो उपवास सोडला जातो. प्रसादामध्ये दहीकाला बनवला जातो. दुसऱ्या दिवशी दहीहंडीचा थरारक खेळ रंगतो. जन्माष्टमीचा सण श्रावण महिन्यातील कृष्ण पक्षातील अष्टमीला साजरी करण्याची परंपरा अनेक वर्षांपासून सुरू आहे. श्रावण महिन्यातील कृष्ण पक्षातील अष्टमीला रोहिणी नक्षत्रात भगवान श्रीकृष्णाचा जन्म झाला असे मानले जाते. मध्य प्रदेशात आणि उत्तर भारताच्या बऱ्याचशा भागात पौर्णिमात महिना असलेले पंचांग वापरात असल्याने या दिवशी तेथे भाद्रपद कृष्ण अष्टमी येते. जन्माष्टमी कशी साजरी करतात?जन्माष्टमीच्या दिवशी, लोक उपवास करून भगवान श्रीकृष्णाचा जन्मदिवस साजरा करतात. उपवास अष्टमीला सुरू होतो आणि नवमीला संपतो. व्रत पाळणाऱ्यांनी सप्तमी तिथीपासून ब्रह्मचर्य पाळायला सुरुवात करावी आणि सर्व इंद्रियांवर नियंत्रण ठेवावे. जन्माष्टमीच्या दिवशी काही घरांमध्ये श्रीकृष्णाचे बालरूपाची विधीवत पूजा होते. तर दुसऱ्या दिवशी गोपाळकाला साजरा केला जातो.महाराष्ट्रात गोपाळकाला म्हणजे दहीहंडी करण्याची परंपरा आहे. या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाच्या बाल गोपाळ रूपाची पूजा केली जाते. असे मानले जाते की हे व्रत केल्याने भगवान श्रीकृष्ण सर्व मनोकामना लवकर पूर्ण करतात. कृष्ण जन्माष्टमीच्या दिवशी लाडू गोपाळांना प्रसन्न करण्यासाठी अनेक प्रकारचे पदार्थ अर्पण केले जातात. काही घरांमध्ये जन्माष्टमीच्या दिवशी सुंदर मटकी फोडून तबकडी सजवली जातात आणि स्तनपान करणाऱ्या देवकीची किंवा बाळगोपाळाच्या मूर्तीची पूजा केली जाते. जर तुम्हाला देवकीची मूर्ती सापडत नसेल तर तुम्ही गाय आणि तिच्या वासराचीही पूजा करू शकता. रात्री १२ वाजता भगवान श्रीकृष्णाचा जन्मोत्सव साजरा करण्यासाठी आणि त्यांना अन्नदान करण्यासाठी फळे, मेवा, पिठाची पंजिरी आणि पंचामृत देखील केले जाते. रात्री देवाचा भोग अर्पण केल्यावर तुम्ही स्वतःही फळ खाऊ शकता.

——————————–

श्रीकृष्ण जन्माची कथा

भगवान श्रीकृष्णाचा जन्म माता देवकीच्या पोटी झाला. त्यावेळेस मथुरेत कंसाचे राज्य होते. कंस हा जुलमी तसेच पापी होता. त्याने अनेक निष्पाप लोकांवर अत्याचार केला होता. त्याच्या पापाने संपूर्ण मथुरानगरी त्रस्त झाली होती. एवढेच नाही तर त्याने त्याच्या बहीण देवकीला तुरुंगात टाकले होते. त्याच प्रमाणे कंसाने देवकीच्या पतीला सुद्धा तुरुंगात डांबून ठेवले होते. कंसाने देवकिच्या सात मुलांना मारून टाकले होते. भगवान श्रीकृष्णाच्या जन्माच्या आधी आकाशवाणी झालेली होती, आणि त्या आकाशवाणीमध्ये देवकीचा आठवा पुत्र कंसाचा वध करेल असे सांगण्यात आले होते. त्यामुळे कंस देवकीच्या आठव्या पुत्राला मारण्याचा सुद्धा प्रयत्न करीत होता. भगवान श्रीकृष्णाच्या जन्माच्या वेळी तुरुंगातील पहारेकरी बेशुद्ध झाले, त्यानंतर वासुदेवांनी भगवान श्रीकृष्ण यांना एका टोपलीमध्ये बसवून तुडुंब भरलेली यमुना नदी पार केली. ते परम मित्र नंद यांच्या घरी आले आणि भगवान श्रीकृष्णाला यशोदा माता जवळ नेऊन ठेवले. यशोदा मातेने एका कन्येला जन्म दिला होता. ती कन्या घेऊन ते परत आले. त्यानंतर भगवान श्रीकृष्णाचे पालन पोषण हे यशोदा मातेने केले. भगवान श्रीकृष्ण यांचा जन्म देवकी मातेच्या पोटी झाला असला.

……………………………………………………..

जन्माष्टमीचे महत्त्व

जन्माष्टमी या सणाचे मुख्य महत्त्व म्हणजे चांगल्या हेतूंना प्रोत्साहन देणे आणि वाईट प्रवृत्तीला परावृत्त करणे हे आहे. कृष्ण जन्माष्टमीही एकात्मतेसाठी साजरी केली जाते. हा पवित्र सण लोकांमध्ये बंधुभाव वाढवतो म्हणून जन्माष्टमीला एकतेचे प्रतीक मानले जाते.