‘त्या’ शासन परिपत्रकाला यंत्रणेकडून केराची टोपली

राष्ट्रभक्तिपर अभिवादनाचा विसर

तिरोडा : मोबाईलवर संभाषण दरम्यान ‘हॅलो’ हा शब्द ऐकावयास मिळतो. इंग्रजी शब्द असून अनेक वर्षांपासून संभाषणाचा भाग बनला आहे. त्यातच राज्य शासनाने स्वाभिमान आणि राष्ट्रप्रेम जागवण्याच्या हेतूने शासकीय कामकाजात ‘हॅलो’च्या ऐवजी ‘वंदे मातरम्’ या राष्ट्रभक्तिपर अभिवादनाचा वापर करण्याचे स्पष्ट निर्देश दिले होते. २५ ऑगस्ट २०२२ रोजी वनविभागाने यासंदर्भात परिपत्रक काढून सर्व अधिकारी व कर्मचार्‍यांना ‘वंदे मातरम्’ शब्दाचा वापर करण्याचे आदेश दिले. मात्र, प्रत्यक्षात या आदेशाची अंमलबजावणी होताना दिसत नाही. त्यामुळे प्रशासनातील अधिकार्‍यांनाच परिपत्रकाचा विसर पडल्याचे दिसून येत आहे.

शासनाच्या आदेशानुसार, वनविभागातील अधिकारी व कर्मचारी शासकीय कामासाठी जेव्हा दूरध्वनी किंवा भ्रमणध्वनीवरून नागरिक अथवा लोकप्रतिनिधींशी संपर्क साधतात, तेव्हा अभिवादन करतान ‘हॅलो’ ऐवजी ‘वंदे मातरम्’ म्हणावे, असे स्पष्ट नमूद करण्यात आले होते. मात्र, सध्याच्या घडीला अशा प्रकारचा वापर होत असल्याचे फारच कमी वेळा जाणवते. अनेक वेळा महसूल व वनविभागातील अधिकारी आणि कर्मचारी ‘हॅलो’च म्हणताना ऐकू येतात. शासनाच्या या निर्णयाबाबत नागरिकांमध्ये सुरवातीला समाधान व्यक्त करण्यात आले होते. अनेकांनी याचे स्वागत करत हा निर्णय देशप्रेम जागवणारा असल्याचे म्हटले होते. पण तीन वर्षांनंतरही या आदेशाची अंमलबजावणी होत नसल्यामुळे नागरिकांमध्ये संभ्रम आणि नाराजी आहे. जर शासनाने आदेश काढूनही प्रशासनाने त्याचा आदर केला नाही, तर मग सामान्य लोकांकडून काय अपेक्षा करावी?’ असा सवाल नागरिक विचारत आहेत. या प्रकरणात प्रशासनाची भूमिका संशयास्पद ठरते. जे अधिकारी जनतेसमोर शासनाच्या आदेशांचे पालन करत नाहीत, त्यांच्यावर कार्यवाही का केली जात नाही? असा प्रश्न उपस्थित होतो. शासनाचे परिपत्रक म्हणजे केवळ औपचारिकता होती का? की त्याची अंमलबजावणी सुनिश्चित करण्याची प्रशासनाची इच्छा नाही? हे प्रश्न फार महत्त्वाचे ठरत आहेत. या गंभीर प्रकरणात संबंधित उच्च अधिकार्‍यांनी याची गंभीर दखल घेणे गरजेचे आहे. यासंदर्भात नियमित आढावा निगराणी आणि आवश्यक असल्यास लेखी स्पष्टीकरण घेऊन कार्यवाही केली गेली पाहिजे. अन्यथा, अशा निर्णयांचा उपयोग केवळ फाइलपुरता मर्यादित राहतो आणि शासनाच्या प्रतिष्ठेला धक्का बसतो.

‘वंदे मातरम्’ शब्दाचा वापर हा राष्ट्रीय अभिमान

भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात ‘वंदे मातरम्’ या घोषणेने लाखो स्वातंत्र्यसैनिक प्रेरित झाले होते. हे केवळ एक अभिवादन नसून त्यामध्ये राष्ट्रीय गौरव, इतिहास आणि भावनांचा अर्थ दडलेला आहे. अशा शब्दाचा वापर सरकारी संवादात होणे हे राष्ट्रप्रेम वाढवणारे पाऊल ठरले असते.